مراحل تصمیم گیری و انواع تصمیم کدام است؟
چرا تصمیم‌گیری مهم است؟
- فرد به صورت آگاهانه و منطقی عمل کند و از عواقب نامطلوب جلوگیری کند.
- به هدفهای خود نزدیک شود و پتانسیل خود را به حداکثر برساند.
- از فرصت‌های موجود استفاده کند و از تغییرات محیط به نفع خود سود ببرد.
- روابط خود را با دیگران بهبود بخشد و همکاری و همفکری را افزایش دهد.
- اعتماد به نفس، خلاقیت، استقلال و مسئول پذیری خود را تقویت کند.
مراحل تصمیم‌گیری
تصمیم‌گیری یک فرایند شناختی است که در آن فرد یا گروه بین چند گزینه موجود انتخاب می‌کند. برای اینکه تصمیم‌گیری به صورت مؤثر و مناسب صورت بگیرد، باید چند مرحله را طی کرد. این مراحل عبارتند از: شناسایی مسئله یا فرصت،جستجو و جمع‌آوري اطلاعات، ارزيابي گزينه‌های جایگزین،انتخاب گزینه نهایی، پیاده‌سازی تصمیم، ارزشيابي تصميم، اجرای تصمیم و در نهایت، باید نتایج تصمیم خود را پایش و ارزیابی کنید و در صورت لزوم تغییرات لازم را اعمال کنید.
انواع تصمیم
برخی از انواع رایج تصمیم عبارتند از:
تصمیم فردی
این نوع تصمیم زمانی است که یک فرد به تنهایی بین چند گزینه انتخاب می‌کند. این فرد مسئولیت کامل تصمیم خود را به عهده دارد و بر اساس دانش، تجربه، ارزش‌ها و ترجیحات خود عمل می‌کند.
تصمیم گروهی
این تصمیم زمانی که چندین شخص در گروه با همکاری و همفکری بین چند گزینه انتخاب می‌کنند اتخاذ می‌شود. این گروه مسئولیت مشترک تصمیم خود را به عهده دارد و بر اساس دانش، تجربه، ارزش‌ها و ترجیحات اعضای خود عمل می‌کند.
تصمیم منطقی
این تصمیم زمانی که فرد یا گروه با استفاده از روش‌های منطقی مانند استدلال، استقراء، استنباط، قضاوت و آزمایش بین چند گزینه انتخاب می‌کند. فرد یا گروه در این نوع تصمیم به دنبال پیدا کردن پاسخ صحيح و بهینه است و بر اساس شواهد، داده‌ها، قوانین و قواعد علمي عمل مي‌كند.
تصمیم شهودي
اين نوع تصميم زماني كه فرد يا گروه با استفاده از روش‌های شهودي و غير راستايي مانند حس، خلاقيت، الهام و كاركردهای نامعلوم ذهن بين چند گزينه انتخاب مي‌كند.
نتیجه گیری
شما می‌توانید با استفاده از برخی روش‌های زیر بهبود و افزایش قدرت تصمیم‌گیری خود را تجربه کنید.
تعیین هدف و اولویت:
لازم است که هدف خود را به صورت شفاف و مشخص تعریف کنید و بین گزینه‌های موجود، اولویت‌های خود را مشخص کنید. تا بتوانید به راحتی بین گزینه‌های مطلوب و نامطلوب تفکیک قائل شوید و با دقت بیشتر تصمیم‌گیری کنید.
جستجو و جمع‌آوری اطلاعات:
نیاز است که از منابع معتبر و قابل اعتماد، اطلاعات لازم را درباره مسئله یا گزینه‌های پیش رو جستجو و جمع‌آوری کنید. تا با دانش و آگاهی بالاتر، تصمیم‌گیری کنید و از پشیمانی جلوگیری کنید.
استفاده از روش‌های منطقی و خلاق:
منظور از روش منطقی، استفاده از استدلال، تحلیل، مقایسه و سنجش گزینه‌ها با استفاده از داده‌ها و شواهد است. منظور از روش خلاق، استفاده از تکنیک‌های نظیر طوفان فکری، نقشه ذهنی، فکر کردن خارج از چارچوب و غیره است.
درخواست نظر دیگران:
شما می‌توانید از دوستان، خانواده، همکاران، مشاوران یا کسانی که در زمینه مورد نظر شما تجربه دارند، نظر بخواهید. در این مرحله، از منابع قابل اعتماد و موثق استفاده و نظر دیگران را به عنوان یک راهنما، نه یک حکم قطعی در نظر بگیرید.
شنیدن صدای درون:
صدای درون، همان شهود یا حس ششم شما که معمولاً در موقعیت‌های مهم و حساس، به شما راهنمایی می‌دهد. شهود، نتیجه تجربه‌ها، دانش و احساسات شما است که به صورت ناخودآگاه در ذهن شما فعال شده و به شما پیشنهاد می‌دهد که چه کاری باید انجام دهید. البته لازم است که در این مرحله، از شهود خود به عنوان یک عامل تکمیلی و نه تعیین کننده استفاده و آن را با منطق و داده‌ها تطبیق دهید.
پذیرش مسئولیت و عواقب: شما باید قبول کنید که هر تصمیم‌گیری که می‌کنید، نتایج مثبت یا منفی داشته و شما باید با آنها روبرو شوید. این کار به شما کمک می‌کند تا با خودکارآمدی بالاتر، تصمیم خود را اجرا کنید و از پشیمانی جلوگیری کنید. درنهایت اگر با استفاده از تمام راه‌کارهای داده شده قادر به تصمیم‌گیری نیستید با کلیک بر روی رزرو وقت مشاوره از روانشناس کمک بگیرد.
سایر مقالات:
دیدگاهتان را بنویسید